1- مكان يابي سبز (Green Selection)

ارزيابي اثرات محيط زيستي (EIA) (Environmental Impact Assessment)، روشي است که در آن اثرات ناشي از انجام يک پروژه يا عمليات آن بر محيط زيست بررسي و پيش بيني مي گردد تا در هنگام انجام پروژه، با توجه به شناخت وضعيت موجود و نوع اثرات، عمليات به صورتي انجام پذيرد تا کمترين اثر بر محيط زيست وارد گردد. در ايران نيز براي ارزيابي آثار محيط زيستي برخي از طرح هاي (پروژه هاي) صنعتي و عمراني الزام قانوني وجود دارد. در واقع ارزيابي آثار محيط زيستي براي جلوگيري از اثر منفي طرح (پروژه) بر محيط زيست و کاهش هزينه ها است. در ارزيابي اثرات محيط زيستي، آثار طرح (پروژه) بر محيط زيست پيش بيني مي شود تا در جهت اصلاح و کاهش آثار منفي آن اقدام شود.

در اين روش، با انجام مطالعات و شناختي که کارشناسان از وضعيت موجود محيط و فرآيندهاي پروژه در مراحل ساخت و بهره برداري به دست مي آورند، اثرات فاکتورهاي عملياتي را بر فاکتورهاي محيط زيستي در مراحل مختلف شناسايي و راه کارهايي را براي کاهش اثرات فوق پيشنهاد مي نمايند.

از ديگر مزاياي ارزيابي اثرات محيط زيستي مي توان به موارد ذيل اشاره نمود:

• حمايت از توسعه پايدار
• افزايش اعتبار دولت در سطوح بين المللي
• اعطاي قدرت اجرايي به قوانين و مقررات

2- توليد سبز (Green Production)

فرايندي كه در مدت زمان توليد محصولات و خدمات، کمترين پيامد را نسبت به محيط زيست دارند. براي دستيابي به چنين فرايندي لازم است موارد ذيل رعايت گردد:

• رعايت الزامات و قوانين محيط زيستي و کمک به اجراي آنها
• پايش مستمر، حفاظت در برابر آلودگي و زدودن آلودگي هاي موجود از طريق راه اندازي سيستم تصفيه فاضلاب و استفاده از سيستم آنلاين مرتبط، اندازه گيري هاي سه ماهه استك ها و بويلرهاي سالن هاي توليدي، رعايت استاندارد هواي پاك و نيز استفاده از استانداردهاي بين المللي همانند خانواده ايزو 14000
• کاهش انتشار گاز کربن، آلودگي و کمترين ضايعات، زيست تخريب پذيرند (ردپاي جمعي كربن)
• افزايش بهره وري انرژي و مصرف بهينه منابع پايه يا کاهش مصرف منابع با استفاده از استانداردهاي بين المللي همانند ايزو 50001
• دستيابي به فناوري هاي سازگار با محيط زيست (گسترش تحقيقات علمي سبز و کاربردي)

3- زنجيره تأمين سبز (Green Supply Chain)

مديريت زنجيره تأمين سبز، يکپارچه کننده مديريت زنجيره تأمين با الزامات محيط زيستي در تمام مراحل طراحي محصول، انتخاب و تأمين مواد اوليه، توليد و ساخت، فرايندهاي توزيع و انتقال، تحويل به مشتري و بالاخره پس از مصرف، مديريت بازيافت و مصرف مجدد به منظور بيشينه کردن ميزان بهره وري مصرف انرژي و منابع همراه با بهبود عملکرد کل زنجيره تأمين است. اغلب تصور مي کنند زنجيره تأمين سبز يعني کاهش يا استفاده نکردن از مواد مضر شيميايي، که اين تصور کاملا غلط بوده چرا که زنجيره پا را فراتر از اين مرحله گذاشته و تمام بخش هاي يک سازمان را مد نظر قرار مي دهد. در واقع زنجيره تأمين سبز حاصل پيوند اهداف اقتصادي با اهداف محيط زيستي سازمان مي باشد.

4- خودروي سبز (Green Car)

محصولي است که در چرخه عمر خود کمترين پيامد را نسبت به محيط زيست داشته باشد. امروزه موارد ذيل جزء لاينفك تعريف خودروي سبز مي باشند:

• برچسب گذاري محيط زيستي(ايزو 14022) اكوليبلينگ يك نوع از برچسب زني محيط زيستي (عملكردي) است و به جهت تأمين اطلاعات در خصوص كيفيت محصول توليدي براي مصرف كنندگان به كار مي رود. اكوليبل متقاوت بودن يك محصول توليدي ( كالا يا خدمات) را در خصوص محيط زيست بر اساس ملاحظات خصوصيات طول عمر آن نشان مي دهد.
• طول عمر محصول (خانواده ايزو 14040) ارزيابي چرخه عمر يا Life Cycle Assessment )LCA) ابزار تصميم‏گيري براي تعيين و ارزيابي هزينه ها و آثار زيست‏ محيطي ناشي از يك محصول، فرآيند و يا سرويس در طول دوره عمر آن است. تمركز اين ارزيابي‏ها روي فاكتورهايي نظير جريان مواد، مصرف انرژي، پسماندهاي توليد شده در طي استفاده از مواد اوليه و بازيافت محصولات از كار افتاده مي‏باشد.
• استانداردهاي آلايندگي خودرو تست هاي مرتبط با مسائل محيط زيستي براي تأييد تطابق خودرو با استانداردهاي كنترل آلودگي مي باشند. كشورهاي مختلف براي اطمينان از كنترل انتشار آلاينده هاي خودرو، تست هاي گوناگوني را تعريف كرده اند. اتحاديه اروپا براساس دو سيستم EU و ECE، هفت نوع تست تعريف كرده است. در ايران نيز از اين سيستم استفاده مي گردد. تعاريفي مانند Euro IV و Euro V مصاديقي از اين سيستم مي باشند.

5- خدمات پس از فروش سبز (Green Services)

نمايندگي هاي خدمات پس از فروش خودروساز بايد فرايند كاري كه کمترين پيامد را نسبت به محيط زيست داشته باشد را به كار گيرند. اين موارد شامل تعهدات ذيل مي باشد:

• رعايت قوانين و مقررات محيط زيستي و کمک به اجراي آنها
• كنترل و حفاظت در برابر آلاينده هاي محيط زيستي (آب، هوا و خاك)
• افزايش بهره وري انرژي و مصرف بهينه منابع پايه يا کاهش مصرف منابع
• اجراي كامل مديريت پسماند

6- اسقاط خودروي سبز (Green Dismantling)

خودروهاي فرسوده به طور تخميني ساليانه 8 تا 9 ميليون تن زباله در كشورهاي اروپايي توليد مي‏كنند. در همين راستا، اتحاديه اروپا قانوني موسوم به قانون خودروهاي فرسوده ياEU ELVs (به شماره 2000/53/EC) را جهت اجرا در كليه كشورهاي اين اتحاديه تصويب نمود. بر اساس اين قانون توليدكنندگان خودرو موظف هستند كه خودروي فرسوده توليد خود را از مصرف‏ كننده نهايي تحويل بگيرند و مراحل بازيافت آن را مطابق ضوابط قانون انجام دهند.

منافع اقتصادي:

صرفه جويي هاي حاصل از مصرف سوخت، كاهش واردات قطعات يدكي، افزايش اشتغال به سبب ايجاد صنايع بازيافت، تأمين آهن قراضه ي مصرفي صنايع فولاد، تقويت و رشد صنعت خودروسازي

منافع اجتماعي:

كاهش آلودگي و حفظ محيط زيست، كاهش هزينه هاي بهداشتي و درماني، كاهش ترافيك شهري، كاهش حوادث رانندگي

مزايا و منافع طرح براي مالكان خودروهاي فرسوده:

كاهش در هزينه ي سوخت، كاهش هزينه هاي تعمير و نگهداري به ميزان گارانتي، افزايش ايمني و كاهش تصادفات

7- مديريت پسماند (Waste Management)

مديريت پسماند به معناي فراهم نمودن امكاناتي به جهت کاهش توليد پسماندها ازطريق الگوي صحيح مصرف و تفکيک آن ها در مبدأ از طريق آموزش مي باشد.

 استراتژي مديريت پسماند شامل مراحل ذيل است:

اجتناب از توليد پسماند (Avoid)، كاهش توليد پسماند (Reduce)، استفاده مجدد از پسماند (Reuse)، تفكيك و بازيافت پسماند (Recycle)، بازيابي و استحصال پسماند (Recover)، پردازش پسماند(Treat)، دفع پسماند (Dispose).

پيشرو در اجراي طرح جايگزيني خودروهاي فرسوده

در راستاي اجراي طرح ملي تعويض خودروهاي فرسوده كه به نوعي آغاز كننده آن در سطح كشور، گروه خودروسازي سايپا در اواخر دهه هفتاد شمسي بوده است، در سال 1395 موفق به اجراي طرح جايگزيني خودروهاي فرسوده از محل منابع مالي داخلي سايپا (با از رده خارج كردن و جايگزيني تعداد 10025 دستگاه خودروي فرسوده و متعاقب آن كاهش مصرف سوخت و كاهش انتشار CO2) ، و جايگزيني تعداد 881 دستگاه خودروي تاكسي آريو با استاندارد آلايندگي يورو 5 با تاكسي هاي فرسوده شهر تهران، شده است.

كسب عنوان پروژه سبز برتر و اعطاي نشان سبز جامعه مديريت سبز اروپا و بنياد جهاني انرژي به پروژه "استفاده مجدد از پساب تصفيه خانه فاضلاب شركت سايپا جهت مصارف صنعتي و آبياري فضاي سبز"

همه ساله جامعه مديريت سبز اروپا و بنياد جهاني انرژي طي يك فرايند ارزيابي (EAST) آندسته از پروژه های موفق کشورهاي در حال توسعه که تأثيرات اقتصادی، اجتماعی، محيط زيستی و توليد دانش (Technology, Social , Accounting, Environment) دارند را با هدف معرفی و قدردانی از آنان در سطح جهانی و ارتقاء اعتماد به نفس عمومی و نيز فرهنگ سازي در همگرايی مسؤوليت اقتصادی و محيط زيستی انتخاب و از آنان تقدير بعمل مي آورد.

در همين راستا پروژه "استفاده مجدد از پساب تصفيه خانه فاضلاب جهت مصارف صنعتي و آبياري فضاي سبز شركت سايپا" در تاريخ 26/04/1395 از سوي تيم ارزيابي جامعه مديريت سبز اروپا مورد ارزيابي قرار گرفت و براساس اعلام انجمن مذكور با كسب 759 امتياز از 1000 امتياز، به عنوان پروژه سبز برتر موفق به دريافت "نشان سبز" از سوي جامعه مديريت سبز اروپا و بنياد جهاني انرژي گرديد كه لوح و نشان مذكور در مراسم ويژه اي در تاريخ 26 الی 30 مهر ماه سال جاری در شهر سالزبورگ اتريش، به طور رسمي به شركت سايپا اعطا خواهد شد.

لازم به ذكر است در مراسم مذكور علاوه بر اعطاء نشان سبز، از اقدامات راهبردي گروه خودروسازي سايپا در زمينه حفاظت از محيط زيست و توسعه پايدار تقدير بعمل خواهد آمد. خلاصه دستاوردهاي حاصل از اجراي اين پروژه كه توسط معاونت پشتيباني و خدمات فني گروه سايپا اجرا گرديده عبارتست از: مديريت منابع آب جهت مواجهه با بحران کم آبي از طريق استفاده مجدد از آب مصرفي و كاهش برداشت آب از منابع آبي منطقه، بهبود کيفيت آب مورد استفاده جهت مصارف صنعتي و كشاورزي (از جمله کاهش هدايت الکتريکي)، جلوگيري از استهلاک زود هنگام تجهيزات و تأسيسات شرکت، بالا بردن عمر مفيد ممبران هاي سيستم RO در سالن هاي رنگ و کاهش هزينه هاي جاري آن، جلوگيري از آسيب به پوشش گياهي شرکت و كاهش هزينه حفظ و نگهداري فضاي سبز شركت.

اميد است با اجراي پروژه هاي مشابه در ساير شركت هاي گروه، گام هاي مؤثرتري در راستاي استراتژي كلان محيط زيستي گروه و تحقق شعار "سايپا، دوستدار محيط زيست" برداريم.